14 دسامبر 2023- محققان در مطالعه جدیدی که درJAMA Internal Medicine  منتشر شده است، ایمنی آگونیست های گیرنده پپتید 1 شبه گلوکاگون(GLP-1)  را همراه با سایر داروهای خط دوم مورد استفاده در مدیریت دیابت در اوایل بارداری بررسی کردند.

مدیریت دیابت در دوران بارداری

افزایش بروز دیابت نوع 2  و افزایش سن مادر در سراسر جهان منجر به استفاده بیشتر از انسولین و همچنین سایر داروهای خط دوم ضد دیابت(ADM)  در دوران بارداری شده است. این موضوع به طور اجتناب ناپذیری سبب قرار گرفتن احتمالی جنین در معرض این داروها می شود. با این حال، خطر ناهنجاری های مادرزادی به دنبال قرار گرفتن در معرض این داروها ناشناخته است.

در حالی که متفورمین اغلب برای افراد غیر باردار مبتلا به دیابت 2 تجویز می شود، اگر کنترل کافی قند خون حاصل نشود، ممکن است داروهای خوراکی یا تزریقی دیگر یا انسولین به رژیم درمانی فرد اضافه یا جایگزین متفورمین شود. در طول ده سال گذشته، استفاده از داروهای خط دوم ضد دیابت به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

با این وجود، انسولین درمان ایده آل برای بیمارانی است که باردار هستند یا قصد باردار شدن دارند، که عمدتاً به دلیل عدم وجود شواهد برای ایمنی سایرداروهای خط دوم ضد دیابت در این دوره ی مهم است. با وجود این، مصرف عمدی و غیر عمدی این داروها در حال افزایش است که منجر به قرار گرفتن جنین در معرض این داروها در اوایل بارداری شده است.

در مورد این مطالعه

مطالعه حاضر شامل ملیت های متعدد در یک گروه مبتنی بر جمعیت بیش از 500هزار زن باردار مبتلا به دیابت نوع 2 ساکن ایالات متحده، اسرائیل و چهار کشور شمال اروپا بود. همه پایگاه‌های اطلاعاتی که شامل زنان باردار مبتلا به دیابت نوع 2 و نوزادانشان بودند، بررسی شده و در صورت تولد زنده، تا پایان سال اول پیگیری شدند.

تقریباً 30 درصد از گروه مطالعه از داروهای خط دوم ضد دیابت قبل از بارداری استفاده می کردند، که شامل آگونیست‌های GLP1-R، سولفونیل اوره، مهارکننده‌های دی پپتیدیل پپتیداز-4 (DPP-4) یا مهارکننده‌های انتقال‌دهنده سدیم-گلوکز 2 (SGLT2) بودند. عوارض بارداری و نوزادی برای همه ی داروهای خط دوم ضد دیابت که از 90 روز قبل از بارداری تا پایان سه ماهه اول بارداری استفاده شده بودند، مقایسه شدند.

حدود 50٪ از بیماران در کنار درمان باداروهای خط دوم از متفورمین استفاده می کردند و بیش از 33٪ از انسولین استفاده می کردند. حدود 6% و 9% به ترتیب از سایر داروها در کنار آگونیست های GLP-1R و سولفونیل اوره تحت درمان بودند، در حالی که کمتر از 5% از مهارکننده های DPP-4 و SGLT2 استفاده می کردند.

میزان استفاده از داروهای مختلف بین کشورها متفاوت بود، از 32 مورد برای هر 100هزار بارداری در کشورهای شمال اروپا تا تقریباً 300 مورد برای هر 100هزار بارداری در ایالات متحده. افزایش مداوم استفاده از این داروها در این کشورها، به ویژهآگونیست هایGLP-1R  در ایالات متحده، در دوره پیش از بارداری وجود داشت؛ با این حال، سولفونیل اوره همچنان در سطوح پایین در کشورهای شمال اروپا استفاده می شدند.

احتمال تجربه عوارض دیابت توسط زنان بارداری که از انسولین یا مهارکننده‌های SGLT2 استفاده می‌کردند، بیشتر بود. مصرف کنندگان مهارکننده هایSGLT2 ، بالاترین میزان فشار خون و بیماری های قلبی عروقی را داشتند، در حالی که زنانی که آگونیست های GLP-1R را مصرف می کردند، بیشتر احتمال داشت چاق باشند یا از سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) رنج ببرند.

هر دو مهارکننده DPP-4 و SGLT2 توسط زنان با سطوح هموگلوبین گلیکوزیله   (HbA1C)بالاتر استفاده می شد. استفاده از داروهای ضد دیابت خط دوم معمولاً در 80 تا 90 درصد موارد با انسولین یا متفورمین همراه بود.

علیرغم استفاده از این داروها، افزایش بروز ناهنجاری های مادرزادی در این گروه در مقایسه با کسانی که انسولین دریافت می کردند، مشاهده نشد.

ناهنجاری های مادرزادی عمده، در میان حدود 4 درصد از نوزادان به طور کلی و در میان 5 درصد از نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به دیابت نوع 2 گزارش شده است. این نوع از ناهنجاری های ژنتیکی در میان حدود 10 درصد از نوزادان پس از قرار گرفتن در معرض سولفونیل اوره، 8 درصد از نوزادان پس از قرار گرفتن در معرض آگونیست های GLP1R، 7 درصد از نوزادان پس از قرار گرفتن در معرض مهارکننده های SGLT2 و 6 درصد از نوزادان پس از قرار گرفتن در معرض مهارکننده های DPP-4 در مقایسه با حدود 8 درصد از نوزادان پس از قرار گرفتن در معرض انسولین، شناسایی شدند. بنابراین ارتباط معنی داری بین مصرف این داروها و ناهنجاری های عمده وجود نداشت.

این یافته ها چه پیامدهایی دارد؟

بارداری زنان مبتلا به دیابت نوع 2، یک شرایط پرخطر برای ناهنجاری‌های مادرزادی عمده، در میان سایر پیامدهای نامطلوب محسوب می شود، بنابراین بر نیاز به کنترل قند خون در این دوره تأکید می‌گردد. انسولین، داروی ضد دیابت خط دوم توصیه شده در دوران بارداری است، زیرا از جفت عبور نمی کند و بنابراین بعید است که باعث ناهنجاری شود. با این حال، متفورمین نیز معمولاً برای درمان زنان مبتلا به PCOS مبتلا به ناباروری یا دیابت نوع 2 در بارداری استفاده می شود.

اگرچه در مطالعه حاضر، نرخ نوزادان زنده متولد شده با ناهنجاری های عمده از زنان باردار مبتلا به دیابت نوع 2 در مقایسه با جمعیت عمومی، بالاتر بود، اما این یافته‌ها از ایمنی داروهای خط دوم ضد دیابت به مادران دیابتی باردار خبر می‌دهد، با این حال محققان اظهار داشتند که برای تایید این یافته ها انجام مطالعات بعدی ضروری است.

یکی از محدودیت‌های مطالعه ی حاضر این است که فقط زنان دارای تولد زنده وارد مطالعه شدند. علاوه بر این، تعداد کم مواجهه با داروهای خط دوم ضد دیابت در این گروه بزرگ، منجر به محدودیت های اطمینان گسترده در اکثر تخمین ها شد.

محققان تاکید کردند که نظارت مستمر و مداوم بر زنان بارداری که این داروها برای آنها تجویز می شود، برای درک خطرات احتمالی مرتبط با مصرف آنها ضروری است.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20231214/How-safe-are-GLP-1R-agonists-in-early-pregnancy.aspx